Ek Vergi Bilgileri

Ek Vergi Bilgileri

Ek vergi bilgileri Ek Vergiler listesindeki “Ekle“ seçeneği ile kaydedilir. Vergi tanım bilgileri şunlardır:

Ek Vergi Kodu: Ek vergi kayıt kodudur. Kod alanı bilgi girilmesi zorunlu bir alandır.

Kod verirken sayı ve harf birlikte kullanılabilir. Ek vergi tanımları kodlarına göre sıralı olarak tutulmaktadır. Ek vergi  kartlarının arama, sıralama, seçme, gruplama raporlama vb. işlemlerde hızlı ve doğru biçimde kullanılmasını sağlayan en temel bilgi kod bilgisidir. Bu nedenle ek vergi tanımı kaydedilirken boş bırakılmasına izin verilmeyen tek alandır.

Ek Vergi Açıklaması: Tanımlanan verginin adı ya da açıklayıcı bilgisidir. Açıklama bilgisi de ek vergi kartları için önemli bir alandır. Ancak açılan kartlar açıklama bilgisi girilmeden de kaydedilebilir. Arama, sıralama, seçme vb. tüm işlemler açıklama bilgisi verilerek de yapılabilir. Bu nedenle ek vergi tanımları açıklamasının ilk 10 karakterine göre sıralıdır.

Ek Vergi Grup Kodu: Tanımlanan vergi grup kodudur.

Evrensel Kodu: E-faturalarda zorunlu bir alan olan, ek vergilere ait evrensel kod bilgisidir. E-fatura kullanıcısı olan firmalarda, Ek Vergi tanımlanırken, ilgili kartların Evrensel Kod bilgisi girilmeden kaydedilmesine izin verilmez.

KDV Matrahını Etkiler: Ek verginin KDV matrahını etkilemesi durumunda bu seçenek işaretlenir. Bu durumda KDV tutarı, Malzeme/Hizmet Tutarı + Ek Vergi tutarı toplamı üzerinden hesaplanır. Bu seçenek işaretlenmezse KDV tutarı yalnızca malzeme/hizmet tutarı üzerinden hesaplanır.

Tutara Dahil: Tutara dahil ek vergi hesaplaması için kullanılır. Tanımlanan ek vergi için, KDV Dahil fiyatlarda, KDV’nin birim fiyat içinde hesaplanması isteniyorsa bu seçenek işaretlenir.

Tutara dahil hesaplama için “Oran/Tutar” alanında Oran ve Ticari İşlem Grubu tanımında İstisna Oran seçilmelidir. Oran ve İstisna oran dışındaki seçimler ve hesaplamalarda dikkate alınmaz.

“Tutara Dahil” alanı işaretlendiğinde ek vergi tutarı, tutar üzerinden hesaplanır. Fiş net toplamı her zaman satır tutarı ile aynı olur. Tutara dahil ek vergi tanımları KDV dahil tutar girilebilen Satınalma sipariş, irsaliye ve faturaları ile satış sipariş, perakende satış irsaliye ve faturasında uygulanır.

Vergi tanım kartında satırlarda bu grup altında yer alacak vergilere ait özellikler kaydedilir. Bunlar şunlardır:

Maliyeti Etkilemez: Ek vergi maliyet hesaplamasına dahil edilmeyecekse bu alan işaretlenir. Bu alan işaretlendiğinde, ek vergi giriş / çıkış maliyetlerini etkilemez.

Başlangıç Tarihi: Verginin yürürlüğe girdiği tarihtir. Tanımda belirtilecek tutar ve oranlar burada belirtilen tarih dikkate alınarak işlemlere uygulanır. 

Oran/Tutar: Vergi tipinin belirlendiği alandır. Bu alan aşağıdaki seçenekleri içerir:

• Oran
• Tutar
• Oran+Tutar

Ek vergi tutar ya da sabit bir oran üzerinden uygulanabilir. Oran+Tutar seçiminde ise hem oran hem de tutar uygulanır.

Oran ve Tutar: Oran/Tutar alanında  yapılan seçime göre oran ve tutar kolonlarında vergi için geçerli olacak tutar ya da oran belirtilir.

Tahsil Edilecek Oran ve Tahsil Edilecek Tutar: İstisna Ek Vergi uygulandığında  hesaplanacak ek vergi tutarının hesaplanmasında kullanılacak oran ya da tutarı belirtir. Oran/Tutar alanında oran ya da oran+tutar seçilirse tahsil edilecek oran alanına bilgi girilir. Oran/Tutar alanında tutar seçilirse tahsil edilecek tutar alanına bilgi girilir.

İstisna Oran: Ek vergi istisnasının oranıdır. Tahsil edilecek oran ile birlikte KDV matrahını belirler.

İstisna Tutar: Ek vergi istisnasının tutarıdır.

Birim Türü: Belirtilen oran ya da tutarın geçerli olacağı birim türünü belirtir. Birim türü seçenekleri listelenir ve ilgili tür seçilir.

Birim Seti Kodu: Vergi tipi tutar ve birim türü miktar olan vergi tanımlarında geçerli olacak birim seti kodudur. “…” simgesi tıklanır ve kayıtlı birim setleri listelenerek ilgili birim seti seçilir. Vergi tipi oran olan satırlarda birim seti belirtilmez.

Birim Kodu: Miktar ve ebat türü satırlarda verginin hangi birim için geçerli olacağının belirlendiği alandır. “…” simgesi tıklanır tanımlı birimler listelenerek ilgili birim seçilir. 

İndirim Tutarı: Ek vergi için geçerli olacak indirim tutarıdır.

Ek vergi tanım kartında uygulanacak tüm vergiler ayrı bir satırda kaydedilir. Vergi tip ve özellikleri “Kaydet” düğmesi tıklanarak kaydedilir. Yapılan tanım Ek Vergiler listesinde vergi kodu ve açıklaması ile listelenir.

Ek Vergi Uygulanacak Malzemeler

Malzemenin özel tüketim vergisi uygulamasına tabi olup olmadığı, malzeme tanım kartında Ek Vergi Kodu alanında belirlenir. Ek vergi Kodu alanında kayıtlı ek vergi tanım kartları listelenir ve malzeme için geçerli olacak kart seçilir.

Ek Vergi Uygulanacak Ticari İşlem Grupları

Ek vergi ticari işlem grubu bazında da uygulanabilir. Bunun için Sistem İşletmeni program bölümünde Kuruluş Bilgileri menüsü altında yer alan Ticari İşlem Grupları menü seçeneği kullanılır.

İndirimsiz Tutar Üzerinden Ek Verginin Hesaplanması

Malzeme kartında yer alan Özel Matrah Uygulansın seçeneğinin işaretlenmesi durumunda, faturada ticari işlem grubu seçili olmasa da veya seçilen ticari işlem grubunda “KDV İndiriminden Önce Hesaplanacak” işaretli olmasa dahi, ilgili malzeme kartından hesaplanan ek vergi tutarı indirimsiz tutar esas alınarak hesaplanacaktır.

Malzeme Alış, Satış, İade ve Sarf İşlemlerinde Ek Vergi (Özel Tüketim Vergisi) Uygulamaları

Malzeme alış, satış, iade sarf ve fire işlemlerinde ek vergi hesaplamaları uygulanan mevzuata göre değişecektir. Malzeme giriş ve çıkış fiş ve faturalarında ek vergi (ÖTV) uygulamasına tabi  malzeme hareketlerine ait toplamlar fiş ya da fatura satırlarında ÖTV tutarı kolonunda, fiş geneline ait toplamlar ise fişin alt bölümünde Toplam ÖTV alanında yer alır.

ÖTV uygulamasına tabi malzeme hareketine ait bilgiler kaydedilirken, ÖTV tutarları malzeme kartında belirtilen ÖTV kodu ya da işlemin ait olduğu cari hesaba ait ticari işlem grubunda belirtilen öndeğer dikkate alınarak hesaplanır.

Mal Alım İşlemlerinde Ek Vergi ÖTV Uygulaması

Mal alım işlemlerinde satın alınan malzeme için ek vergi (ÖTV) uygulanacaksa, malzeme kartında belirtilen ek vergi tanımındaki oran ya da tutar üzerinden ek vergi tutarı hesaplanır ve fiş satırında yer alan Ek vergi tutarı kolonuna aktarılır.

Hesaplanan ek vergi ve toplam fiş tutarı KDV matrahı olarak dikkate alınır ve KDV tutarı buna göre hesaplanır.

Mal alım işlemi muhasebeleştirilirken ek vergi ayrı bir muhasebe hesabı altına izlenmez. Hesaplanan tutar malzeme maliyetine otomatik olarak yansıtılır.

Alınan Malın Üretimde ya da Dahili Kullanımda Sarf Edilmesi

Alınan malın üretimde kullanılması ya da firma içinde kullanılması durumunda ek vergi (ÖTV) farklı uygulanır. Bunun için Stok bölümünden kesilen sarf ve fire fişlerinde ek vergi tutarı hesaplansın seçeneği yer alır. Alınan malzemenin üretimde kullanılması durumunda sarf ve fire fişlerinde bu seçeneğin işaretlenmesi gerekir.

Alış İade işlemlerinde, iade edilen malzeme ÖTV kapsamında ise iade edilen malzemeye ait özel tüketim vergisi tutarı ilgili satırda ek vergi tutarı kolonunda yer alır.

Mal Satış İşlemlerinde Ek Vergi (ÖTV)

Satış irsaliye ve faturalarında satırdaki malzeme için ek vergi uygulanacağı malzeme kartında belirtilmişse vergi tanım kartında belirtilen başlangıç tarihi ve işlem tarihi dikkate alınarak ek vergi tutarı hesaplanır.  Hesaplanan ek vergi tutarı satırdaki ek vergi tutarı kolonunda, fiş geneline ait tutar ise alt bölümde yer alan Toplam ek vergi alanında görüntülenir.

KDV ise toplam tutar ve ek vergi tutarı toplamı üzerinden geçerli oran esas alınarak hesaplanır.

Satış işlemi muhasebeleştirilirken ek vergi tutarı Satış ek vergisi olarak ilgili muhasebe hesabı altında toplanır.

İstisna Ek Vergi Uygulamaları

İstisna Ek Vergi uygulamaları, Ticari işlem grubu ile Ek Vergi kartlarındaki değerleri dikkate alarak yapılır. Fişlerde kullanılan ticari işlem grubu için İstisna vergi uygulanacak seçeneği işaretli ise ek vergi kartlarındaki yeni eklenen değerler kullanılır. İstisna ek vergiler için hesaplanan tutar Tahsil Edilecek Oran ve Tahsil edilecek Tutar değerlerince belirlenir. Bu durumdaki KDV Matrahı şu şekilde hesaplanır.

KDV Matrahı = Fatura Tutarı + İstisna Ek Vergi tutarı  + Tahsil Edilecek Ek Vergi tutarı

Örnek:

Ek Vergi Kodu: ÖTV

KDV Matrahını etkiler

Oran: 20

Fatura Satırları:

Malzeme Miktarı: 1

Malzeme Birim Fiyatı: 100

KDV Oranı: 10

Ek Vergi Tutarı: [( Malzeme Miktarı*Malzeme Birim Fiyatı) *EK Vergi Oranı()%=(1*100) *0.20=20

KDV Tutarı: [( Malzeme Miktarı*Malzeme Birim Fiyatı)+Ek Vergi Tutarı]*KDV Oranı (100+20)*0.10=12

%15 indirim olduğu durumda

Ek Vergi Tutarı: [( Malzeme Miktarı*Malzeme Birim Fiyatı)-İndirim Tutarı]* EK Vergi Oranı()%=[(1*100)-15] *0.20=17

KDV Tutarı: {[( Malzeme Miktarı*Malzeme Birim Fiyatı)-İndirim Tutarı]+Ek Vergi Tutarı}*KDV Oranı=(85+17)*0.10=10.2

Örnek:

Ek Vergi Kodu: ÖİV

KDV Matrahını etkilemez

Oran:20

Fatura Satırları

Malzeme Miktarı: 1

Malzeme Birim Fiyatı: 100

KDV Oranı: 10

Ek Vergi Tutarı: [( Malzeme Miktarı*Malzeme Birim Fiyatı) *EK Vergi Oranı()%=(1*100) *0.20=20

KDV Tutarı: [( Malzeme Miktarı*Malzeme Birim Fiyatı)]*KDV Oranı

(100*0.10)=10

%15 indirim olduğu durumda

Ek Vergi Tutarı: [( Malzeme Miktarı*Malzeme Birim Fiyatı)-İndirim Tutarı]* EK Vergi Oranı()%=[(1*100)-15] *0.20=17

KDV Tutarı: [( Malzeme Miktarı*Malzeme Birim Fiyatı)-İndirim Tutarı)]*KDV Oranı=(85)*0.10=8,5